اتصالات لوله کشی

30 خرداد 1402
فولاد آسان
86

انواع اتصالات استفاده شده در لوله کشی

منظور از اتصالات لوله کشی چیست؟

اتصالات لوله کشی اجزایی هستند که به ما کمک می کند :

  1. جهت لوله را تغییر دهیم مانند: زانویی و سه راهی
  2. سایز لوله را تغییر دهیم مانند: تبدیل و سه راهی تبدیل
  3. تجهیزات مختلف را به لوله متصل کنیم مانند: مهره ماسوره
  4. مسیر لوله را ببندیم مانند: کپ و دربند

دسته بندی اتصالات لوله کشی:

  • زانویی
  • سه راهی
  • تبدیل
  • مهره ماسوره
  • چهارراه
  • کپ
  • بوشن
  • اتصال قابل پیاده
  • اولت(ولداولت، ساکولت، تردولت)
  • زانویی شعاع بلند
  • فلنج

دسته بندی اتصالات فلزی

چارت بالا انواع اتصالات را دسته بندی کرده است.

دسته بندی اتصالات بر اساس نحوه اتصال به لوله:

– حال به معرفی تعدادی از اتصالات میپردازیم :

زانویی

در یک سیستم لوله کشی اتصال زانویی بیشتر از سایر اتصالات استفاده می شود. استفاده از زانویی باعث می شود به راحتی بتوانیم جهت لوله را تغییر دهیم. زانویی ها در دو نوع 90 درجه و 45 درجه موجود می باشند، اگر چه در هر زاویه دلخواهی می تواند برش کاری شود. زانویی ها در دو نوع شعاع کوتاه و شعاع بلند تولید می شود.

زانویی 90 درجه

زانویی 90 درجه جهت لوله را 90 درجه تغییر می دهد و در دو نوع شعاع بلند و شعاع کوتاه وجود دارد.

زانویی 45 درجه

زانویی 45 درجه بین دو لوله وصل شده و جهت آن را 45 درجه تغییر می دهد.

زانویی شعاع بلند

در زانویی شعاع بلند ، شعاع زانویی 1.5 برابر قطر نامی لوله است. معمولا زانویی شعاع بلند در سیستم هایی استفاده می شود که بایستی افت فشار کمتری داشته باشد. همچنین زانویی شعاع بلند فضایی بیشتر از زانویی شعاع کوتاه را میگیرد.

زانویی شعاع کوتاه

زانویی شعاع کوتاه شعاعی برابر با سایز نامی لوله دارد. زانویی شعاع کوتاه در جایی که به فضایی کمتری نیاز باشد استفاده می شود. این نوع زانویی به دلیل تغییر جهت ناگهانی در مسیر لوله افت فشار بیشتری دارد.

زانو شعاع کوتاه

زانو تبدیل

زانو تبدیلی به منظور تغییر جهت و سایز لوله به طور همزمان کاربرد دارد. زانویی تبدیل باعث می شود اتصالات کمتری در سیستم لوله کشی استفاده شود. علاوه بر این تغییر جهت لوله همزمان با تغییر سایز آن اثر اغتشاش و توربولانس جریان را کم می کند و خوردگی ناشی از اغتشاش را نیز کاهش می دهد. این ویژگی ها باعث جلوگیری از افت شدید فشار در خط می شود.

خم یا Bend

زانویی های با شعاع بزرگ تحت عنوان خم یا Bend شناخته می شوند و به دلیل تغییر تدریجی در جهت لوله و شعاع بزرگی که دارند، افت فشاری کمتری دارند. این زانویی ها شعاعی برابر با 3D یا 5D دارند و در دسترس می باشند که D در اینجا برابر با قطر لوله است.

خم یا Bend

زانو دست ساز MITER BEND

زانو دست ساز یک نوع اتصال استاندارد نبوده و به وسیله لوله ساخته می شود. معمولا این نوع زانویی ها در سایز بزرگ ساخته می شوند زیرا هزینه زانویی در سایزهای بزرگ بسیار بالا است. استفاده از زانویی دست ساز در خطوط انتقال آب با فشار کم انجام می شود. این نوع زانویی ها را می توان از جوشکاری 2، 3 و 5 قسمت لوله ای تولید کرد که در شکل انواع آن را می بینیم.

زانو دست ساز MITER BEND

زانو 180 درجه برگشت U-TURN

زانو 180 درجه به منظور تغییر جهت 180 درجه ای در مسیر لوله استفاده می شود. این نوع زانو در دو الگوی شعاع بلند و کوتاه تولید می شود. از این نوع زانویی در کویل های گرمایشی، مبدل های حرارتی و ونت (تخلیه هوا) مخازن استفاده می شود. تولید زانو 180 درجه دارای قیمتی به مراتب بالا بوده و گاهی اوقات از 2 زانویی 90 در کنار هم به جای U-TURN استفاده می شود.

سه راهی

سه راهی برای انشعاب گرفتن و استفاده از سیال خط اصلی کاربرد دارد. سه راهی یک قسمت کوچکی از لوله است که یک انشعاب 90 درجه در مرکز آن وجود دارد. دو نوع سه راهی در لوله کشی استفاده می شود که سه راهی مساوی و سه راه تبدیلی یا نامساوی نام دارد.

سه راهی

سه راه مساوی

در سه راهی مساوی قطر انشعاب برابر با قطر لوله اصلی یا هدر است.

سه راه تبدیلی

در سه راه تبدیلی، قطر انشعاب گرفته شده کوچکتر از قطر خط اصلی است.

سه راهی Wye

انشعاب این نوع از سه راهی زاویه ی 45 درجه یا زاویه ای غیر از 90 درجه دارد. سه راهی Wye به لوله اجازه می دهد با زاویه ای 45 درجه به لوله دیگر متصل شود. این نوع از سه راهی، اصطکاک و اغتشاشی که ممکن است مانع حرکت جریان باشد را کاهش می دهد و به سه راهی جانبی نیز معروف است.

سه راهی Wye

چهارراه

چهارراه یا اتصال چهارراهه یک ورودی و سه خروجی دارد و یا برعکس و معمولا از آن در لوله های فرایندی برای انتقال سیال استفاده نمی شود. اما از چهاراه فورج شده معمولا در سیستم آتش نشانی اسپرینکلر استفاده می شود.

چهارراه

تبدیل

تبدیل سایز لوله را تغییر می دهد. تبدیل ها در دو نوع تولید می شود :

  1. تبدیل هم مرکز
  2. تبدیل غیر هم مرکز

تبدیل هم مرکز یا تبدیل مخروطی

در تبدیل هم مرکز یا مخروطی شکل محور هر دو انتهای تبدیل در یک راستاست. این نوع تبدیل محور مرکزی لوله را در یک ارتفاع ثابت نگه می دارد. وقتی لازم باشد محور مرکزی لوله بزرگ و لوله کوچک در یک ارتفاع یکسان نگه داشته شود از این نوع تبدیل استفاده می شود.

تبدیل هم مرکز یا تبدیل مخروطی

تبدیل غیر هم مرکز

تبدیل غیر هم مرکز، محور دو انتهای تبدیل در ارتفاعی مختلف است. تبدیل غیر هم مرکز ارتفاع پایین لوله (B.O.P) را در یک سطح نگه می دارد. وقتی یکی از سطوح لوله باید در یک ارتفاع ثابت نگه داشته شود از تبدیل غیر هم مرکز استفاده می شود. آفست ایجاد شده در این نوع تبدیل برابر اختلاف قطر دو لوله است.

تبدیل SWAGE

تبدیل SWAGE در سایزهای کوچک تولید می شود و به منظور اتصال لوله به لوله های کوچکتر دنده ای یا ساکت ولد استفاده می شود. این نوع تبدیل هم در انواع هم مرکز و غیر هم مرکز وجود دارد. هر دو انتهای این نوع تبدیل می تواند تخت یا دنده ای بوده و یا اینکه یک انتهای آن تخت و انتهای دیگر آن دنده ای باشد. از این نوع تبدیل در سیستم های فشار قوی استفاده می شود.

تبدیل SWAGE

کپ

کپ لوله انتهای آن را پوشش می دهد. کپ لوله در کور کردن سیستم لوله کشی کاربرد دارد. در بعضی از کاربردها از کپ به منظور ایجاد خط انتظار و ادامه لوله کشی در آینده استفاده می شود.

اتصالات مهره ماسوره ای

اتصال مهره ماسوره ای جایگزین مناسبی برای اتصال فلنجی در سیستم های با فشار پایین و سایز کوچک که باز و بسته کردن لوله و تجهیزات بیشتر از حد معمول است، استفاده می شود. این نوع اتصالات می توانند دارای یکسر دنده ای یا ساکت ولد باشند. مهره ماسوره از یک قسمت نری، مادگی و یک مهره واسط تشکیل شده است.

اتصالات مهره ماسوره ای

بوشن

بوشن به منظور کوپل کردن دو لوله استفاده می شود و به انواع مختلفی تقسیم می شود:

  • بوشن کوپلینگ کامل
  • نیم بوشن
  • بوشن تبدیل

بوشن کوپلینگ کامل

بوشن کوپلینک برای اتصال لوله های با قطر کوچک استفاده می شود. انتهای بوشن می تواند به صورت دنده ای یا ساکت ولد باشد.

نیم بوشن

نیم بوشن نیز برای لوله های با سایز کوچک استفاده شده و تنها یک طرف آن به صورت دنده ای و یا ساکت ولد است.

بوشن تبدیل

بوشن تبدیل به منظور اتصال لوله های با سایز متفاوت کاربرد دارد. بوشن تبدیل شبیه تبدیل هم مرکز است.

انواع بوشن

سر دنده

سردنده قسمتی از لوله بوده که یک یا دو سر آن رزوه دار شده است. سر دنده برای اتصال لوله ها و شیرآلات استفاده می شود.

سر دندهسر دنده

اتصالات فشار قوی ساکت ولد و اتصالات فشار قوی دنده ای

اتصالات فشار قوی دنده ای و اتصالات فشار قوی ساکت ولد محصولاتی هستند که با روش فورجینگ تولید شده و بر اساس کلاس فشار و دمای آنها دسته بندی می شوند. اتصالات فشار قوی دنده ای و ساکت ولد از سایز 1/8 اینچ تا 4 اینچ موجود هستند. این اتصالات در 3 دسته تقسیم بندی می شوند :

  • کلاس 2000 : برای اتصالات دنده ای موجود است.
  • کلاس 3000 و 6000 : برای هر دو اتصالات فشار قوی دنده ای و ساکت ولد موجود است.
  • کلاس 9000 : برای اتصالات ساکت ولد موجود است.

از اتصالات ساکت ولد و دنده ای فشار قوی در فشارهای پایین و سایزهای کوچک استفاده می شود.

اتصالات فشار قوی دنده ایاتصالات فشار قوی دنده ایاتصالات فشار قوی ساکت ولد اتصالات فشار قوی ساکت ولد

استاندارد ابعادی اتصالات

اتصالات لوله کشی بایستی با استانداردهای مشخصی مطابقت داشته باشند :

  • ASME B16.9 اتصالات بات ولد جوشی  ½ NPS تا NPS 48
  • ASME B16.28 زانوی جوشی نورد شده شعاع کوتاه  ½ NPS  تا NPS 24
  • ASME B16.11 استاندارد اتصالات فولادی برای اتصالات فشار قوی دنده ای و ساکت ولد

منبع: https://www.pipekala.com/fa/%D8%A8%D9%84%D8%A7%DA%AF/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA/%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D9%88%D9%84%D9%87-%DA%A9%D8%B4%DB%8C/

ارتباط با ما

تمامی حقوق این سایت متعلق به شرکت فولاد آسان میباشد.

طراحی سایت و سئو توسط شرکت آیوا وب