با گسترش شهرنشینی در دهه‌های اخیر و نیاز انسان‌ها به گاز برای گرمایش و پخت و پز، انتقال نفت و گاز یکی از دغدغه‌های مهم بشرتلقی می‌شود؛ بنابراین خطوط لوله نفت و گاز جز شریان‌های اصلی و حیاتی همه کشورهاست. خطوط لوله به‌کار رفته در صنایع نفت و گاز براساس عوامل مختلفی مانند محصول انتقالی، مرحله تحویل و اینکه آیا از بخش‌های بالادستی، میانی و پایین دستی است، متفاوت خواهد بود.
عدم شناخت درست این سیستم به علت قابلیت اشتغال گاز، ممکن است خسارات جبران‌ناپذیری را به بار آورد. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم در این مقاله به خط لوله و انواع خطوط انتقال نفت و گاز بپردازیم. برای شناخت بیشتر این صنعت و خطوط لوله انتقال نفت و گاز میتوانید تا پایان مطلب ما را همراهی کنید.
خط لوله، سیستمی است که برای حمل مایعات و سیالات مانند نفت، گاز طبیعی یا سایر فرآوردههای نفتی در مسافت‌های طولانی و اغلب زیر زمین طراحی شده است. درواقع خط لوله برای جمع‌آوری در انتقال نفت یا فرآوردههای گازی از منبع به کارخانه‌های فرآوری یا مخازن ذخیره‌سازی استفاده می‌شوند.
اجرای خطوط انتقال نفت و گاز مستلزم رعایت سطوح بالای ایمنی بوده، به همین دلیل تمامی لوله‌ها از ابتدای فرآیند تا رسیدن به محل نصب، ایستگاه‌های مختلفی را برای گذراندن کنترل کیفی و بازرسی طی می‌کنند تا الزامات استانداردهای مربوطه را برآورده سازند.
خطوط لوله معمولا هزینه‌ای بیشتر نسبت به جاده‌ها یا کانال‌های باز هزینه دارند، اما می‌توان از طریق مسیرهای مستقیم و کوتاه‌تر هزینه تاسیس خط لوله را کاهش داد. خطوط لوله بر اساس مواد تولیدی، ماده حمل شده و عملکرد لوله‌ها طبقه‌بندی می‌شوند. در ادامه انواع مختلف خط لوله و انواع خطوط انتقال نفت و گاز را شرح خواهیم داد.
برای انتخاب مواد ساخت لوله‌ها موارد مختلفی در نظر گرفته می‌شود، مانند طراحی خط لوله، نیروهای داخلی و خارجی، تکنیک‌های اتصال و قرارگیری لوله، دوام، نفوذپذیری و فرکانس نگهداری آن‌ها از این موارد هستند.
لوله‌های فولادی در خطوط لوله آب کاربرد دارند. این نوع لوله‌ها در جنس فلز، قطر بزرگی دارند که از آن‌ها در مسافت‌های طولانی‌تری استفاده خواهد شد.
متریال ساخت لوله‌های چدنی اغلب از چدن خاکستری است که برای ساخت آن‌ها از پوشش‌ها و روکش‌ها استفاده می‌شود. این نحوه ساخت مقاومت به خوردگی در لوله را بهبود می‌بخشد. این نوع لوله‌ها در گذشته کاربرد بسیاری داشتند و امروزه اغلب از لوله‌های چدنی قابل انعطاف که نسبت به لوله‌های چدن برتر هستند استفاده می‌شود. این نوع خط لوله برای انتقال آب، گاز و فاضلاب مناسب است.
معمولاً برای انتقال آب در مسافت های طولانی، از خط لوله پلاستیکی استفاده می‌شود. کار با لوله‌های پلاستیکی آسان بوده از آن‌ها مقاومت بسیار خوبی در برابر سایش و تاثیر شیمیایی دارند. همچنین وزن سبک آن‌ها نیز کار کارگران را آسان می‌کند. البته ناگفته نماند که خط لوله پلاستیکی مقاومت کششی کمی داشته و عملکرد ضعیفی در هنگام نوسان دما نشان می‌دهند.
لوله بتنی از ورق فلزی جوش داده شده با سطوح اتصال و بتن ساخته می‌شود. این نوع لوله هم‌چون لوله‌های فولادی، برای خطوط لوله با قطر بزرگ که در مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود، مناسب است. استفاده از لوله‌های بتنی برای انتقال آب مناسب هستند.
خط لوله آب برای انتقال آب از کارخانه‌های تصفیه خانه، به ساختمان‌ها استفاده می شود. به‌طور کلی این خطوط، برای محافظت در برابر سرما و یخ‌زدگی در زیر زمین و زیر خیابان‌های شهر نصب می‌شوند. خطوط لوله آب، از جنس استیل، چدن و بتون تولید و استفاده می‌شوند.
خط لوله فاضلاب از درصد بالایی از آب و درصد کمی از پسماندهای جامد تشکیل شده‌اند. این لوله‌ها از بتن، PVC، چدن یا خاک رس بر اساس فشار در لوله و سایر شرایط تولید می‌شوند. اندازه و سایز لوله‌های فاضلاب با توجه به نوع مواد و فشار موجود در لوله کنترل می‌شود.
خطوط لوله نفت از جنس فولاد ساخته می‌شوند که برای کاهش خوردگی این نوع خطوط لوله از پوشش خارجی و محافظت کاتدی استفاده می‌شود. این نوع خطوط لوله از طریق جوش به یکدیگر وصل می شوند.
خط لوله نفت در در نوع استفاده می‌شوند:
همچنین برای اطلاعات بیشتر در رابطه با خطوط لوله نفت میتوانید به شرکت ملی نفت ایران مراجعه کنید.
این خطوط لوله تنها وسیله عملی حملونقل گاز طبیعی از روی زمین هستند؛ زیرا سایر روش‌ها مانند کامیون و قطار هزینه بسیار بالایی دارند. خطوط جمع‌آوری و انتقال گاز از فولاد تولید می‌شوند؛ در حالی که بیشتر خطوط توزیع از لوله‌های پلاستیکی انعطاف‌پذیر استفاده می‌کنند. زیرا لوله‌های پلاستیکی به راحتی قابل جایگزاری بوده و دچار خوردگی نمی‌شوند و برای مطالعه بیشتر در رابطه با خطوط لوله گاز استان تهران به شرکت ملی گاز استان تهران مراجعه کنید.
دوغاب ترکیبی از ذرات جامد و یک مایع معمولا آب است. صنایع گوناگونی مانند معدن و لایروبی از خط لوله دوغاب استفاده می‌کنند. خط لوله دوغاب، نفت و گاز طبیعی را از چاه نفت و گاز دریایی به خطوط لوله زمینی انتقال می‌دهند. از خط لوله دوغاب در آب‌های کم عمق و در کشتی‌های موجود در دریا برای نصب خطوط لوله زیردریایی استفاده می‌شود.
این خط لوله کاربردهای گسترده‌ای داشته و از آن‌ها برای حملونقل نفت خام، NGL ، گاز طبیعی و محصولات تصفیه شده در مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود. این نوع خطوط که در سراسر کشورها و قاره‌ها قابل استفاده هستند؛ خوردگی، جوشکاری معیوب، خرابی درز و خرابی مواد از علل عمده آسیب‌های خطوط لوله انتقال است. اندازه خط لوله انتقال، بیشتر از 4/25 سانتی‌متر (۱۰ اینچ) است.
خط لوله توزیع برای انتقال گاز طبیعی به منازل و مشاغل استفاده می‌شود. اندازه لوله‌های توزیع از 7/12 تا 4/125 میلی‌متر است.
خطوط لوله جمع‌آوری، فرآوردههای نفتی یا گازی را از چاه‌های موجود در زمین به انبارهای نفتی یا مرکز پردازش گاز طبیعی انتقال می‌دهند. این خطوط معمولا با خطوط جریانی که هرکدام متصل به چاه‌های منفرد در زمین هستند، تغذیه می‌شوند. همچنین لوله‌های زیردریایی استفاده شده برای جمع‌آوری محصول از بسترهای نفت و گاز واقع درعمق دریا نیز در این گروه قرار می‌گیرند. در مقایسه با سایر خطوط لوله، طول این گروه نسبتا کوتاه‌تر است؛ (تقریباً طول ۲۰۰ متر) و قطر خط لوله جمع‌آوری نیز، از ۱۰۱ تا ۳۰۴ میلی‌متر متغیر خواهد بود.
محصولاتی که توسط این خطوط منتقل می‌شوند شامل گاز طبیعی، نفت خام، ترکیبی از این دو محصول، گازهای مایع طبیعی مانند اتن (Ethen)، بوتان و پروپن هستند. گاز خام در خطوط جمع‌آوری، معمولا با فشار تقریبی 715 psi منتقل می‌شود؛ بنابراین برای اینکه لوله بتواند این فشار را تحمل کند، از لوله مانیسمان بدون درز که مقاومت بالایی دارد و از نشت نیز جلوگیری می‌کند، استفاده خواهد شد.
منبع :https://pardisfoolad.com/all-types-of-oil-and-gas-pipelines/
طراحی سایت و سئو توسط شرکت آیوا وب
