انوع فلنج ها که برای صنایع نفت و گاز، سیستم های لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرند، به شرایط و جنس تجهیزاتی که برای آن ها مورد استفاده قرار می گیرد، بستگی دارد و از جنس و متریال مختلفی مانند: فولاد کربن، استیل، استینلس استیل، پلاستیک، چدن و …. ساخته می شوند.
این قطعات و تجهیزات، به جای اتصالات جوشکاری شده جهت تسریع و سهولت در روند عملیات تعمیر و نگهداری مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از ویژگی های بارز اتصالات فلنجی، سرعت عمل و راحتی در تعویض و تغییر آن ها می باشد. در ادامه انواع آن را، همراه با تصاویر معرفی کرده و مورد بررسی قرار می دهیم.
به فلنج گلودار جوشی (Welding Neck Flange)، Welding Neck نیز گفته می شود. و به اختصار، با WN نیز نمایش داده می شود.
فلنج های گلودار جوشی دارای یک توپی یا گلوی مخروطی شکل بلند است که می تواند، به لوله جوش داده شود. قطر انتهایی این نوع از فلنج با اندازه قطر لوله یکسان است(منفذ فلنج با سوراخ لوله مطابقت دارد) و لبه انتهایی آن ها بخاطر نوع اتصالی که دارند، به صورت لب به لب (BW) است. و ابعاد آن باید با ابعاد لوله ای که به آن متصل می شود مطابقت داشته باشد. و همینطور با یک جوش لب به لب و بصورت V شکل به لوله متصل می شود.
فلنح های گردن دار جوشی یکی از رایج ترین و پرکاربردترین قطعات در خطوط پایپینگ پالایشگاهی هستند. و برای اتصال انواع لوله و اتصالات به همدیگر و یا اتصال انواع تجهیزاتی مانند پمپ ها، ولو ها و یونیت های پالایشگاهی مانند فیلتراسیون ها، برج های تقطیر، مخازن جداکننده و سایرتجهیزات مورد استفاده قرار می گیرند. و قابلیت تحمل دما و فشار و تنش های بالا را دارند.
به همین خاطر در خطوط مختلف و با کاربردهایی با فشار بالا و دماهای بالا و پایین که نیاز به جریان نامحدود سیال منتقل شده توسط سیستم لوله کشی را دارند،مورد استفاده قرار می گیرند. و بخاطر نوع طراحی و ساختی که دارند، از اثرات منفی مانند فرسایش یا خوردگی تجهیزاتی که ممکن است بر اثر افت یا افزایش فشار یا نوسانات سیال داخل خطوط بوجود بیاید، جلوگیری می کنند.
توپی مخروطی موجود در فلنج های گلودار جوشی، شرایط انتقال یکدست و بدون تنش سیال را بین لوله و فلنج گردن جوشی فراهم می کند و شرایط را برای بازرسی و بررسی نشتی های احتمالی و عیب های موجود در جوش را تسهیل میکند.
به فلنج های گلوبلند جوشی به اختصار LWN گفته می شود. این مدل، با عنوان فلنج نازل نیز شناخته می شوند و کاربرد کمتری نسبت به فلنج های گلودار جوشی دارند، اما کاملا مشابه آن ها هستند و فقط قسمت گلویی این مدل طول بیشتری دارد. این نوع فلنج های خاص غالبا در بشکه های سنگین (HB یا تیپ E) و برخی مخازن خاص مورد استفاده قرار می گیرند. و طبق استاندارد های موجود، باید بصورت یک تکه تولید شوند و قطر آن ها با قطر لوله یکسان است.
فلنج اسلیپون یا اسلیپ ان، با نام های فلنج تخت یا کشویی یا توپی نیز شناخته می شوند. و توسط جوش فیله ای (fillet welds)، به لوله یا به سایر اتصالات و تجهیزات متصل می شود، که یکی در داخل و دیگری خارج از حفره فلنج اجرا می شود.
اندازه سوراخ یا قطر داخلی فلنج اسلیپون، بزرگتر از قطر خارجی لوله ای است که باید به آن متصل شود. بعد از قرارگیری لوله در داخل فلنج، با استفاده از جوش فیله ای(fillet welds)، اتصال انجام می گیرد. این جوش هم از داخل و هم از بیرون انجام می گیرد تا به اندازه کافی مستحکم باشد و از نشتی سیال جلوگیری شود.
فلنج های اسلیپ ان نسبت به فلنج های گلودار جوشی، مقاومت کمتری دارند و در شرایط فشار بالا، کمی شکننده تر عمل می کنند. فلنج گردن جوشی دارای یک عدد توپی مخروطی شکل است که، تنش های مکانیکی مابین لوله و فلنج را بصورت یکسان توزیع می کند و به انواع لوله و اتصالات متصل می شود، اما فلنج اسلیپون این توپی مخروطی را ندارد و صرفا برای اتصال به لوله ها مناسب هستند.
فلنج های دنده ای یا روزه ای، قطعاتی دیسکی شکل هستند که با استفاده از پیچ و مهره، لوله را به سایر تجیهزات و شیرآلات متصل می کند و اتصال آن با یک لوله دیگر بصورت رزوه ای می باشد. این مدل برای اتصال نیازی به جوشکاری ندارد و برای شرایطی که امکان جوشکاری نیست یا احتمال انفجار بخاطر جوشکاری وجود دارد، انتخاب مناسبی هستند.
فلنج های رزوه ای، طبق استاندارد دنده لوله ها که همان استاندارد NPT است، رزوه می شوند. و معمولا تا اندازه 4اینچ و برای فشار های مختلف تولید می شوند. با این حال از این مدل تجهیزات، در لوله کشی هایی با فشار و دمای پایین استفاده می شود.
فلنج ساکت ولد با عنوان ساکت جوشی یا ساکتی نیز شناخته می شوند. این فلنج ها بسیار کاربردی هستند و درقسمت انتهایی آن ها نوعی فرورفتگی وجود دارد که لوله ها در این فرورفتگی قرار می گیرند. فلنج های ساکت ولد یا ساکت جوشی با روش جوشکاری به لوله متصل می شود. و از این مدل برای اتصال لوله ها سایز کوچک و بافشار بالا مورد استفاده قرار می گیرد.
در فلنج های ساکت ولد اگر جوشکاری از داخل هم انجام شود، مقاومت آن ها در برابر فشار و تنش و خستگی در حدود 50درصد افزایش پیدا می کند. و به دلیل سطح صافی که دارند، شرایط بسیار مناسبی را برای عبور سیال فراهم می کند
فلنج لپ جوینت یک نوع فلنج اسلیپون معمولی است، با این تفاوت که جایی برای گسگت و واشر ندارد. این مدل با نام های دیگری مانند فلنج ته کوب، استاب اند، گردان یا کولار نیز شناخته می شود. و به لحاظ ظاهری شبیه به فلنج های اسلیپون هستند.
فلنج های لپ جوینت یا لبه دار بوسیله پیچ ها یا بولت ها در کنار هم نگه داشته می شوند. این قطعات طوری طراحی شده اند که قطر داخلی آن ها از قطر خارجی لوله هم سایز خود بزرگتر هستند.
از مزایای این نوع فلنج در اینجا به 2مورد اشاره می کنیم:
فلنج کور با نام بلایند فلنج نیز شناخته می شود و به اختصار BL نامیده می شود. بر خلاف تمام مدل هایی که تا اینجا در این مقاله معرفی کرده ایم، فلنج های کور سوراخ مرکزی ندارند و برای کورکردن یا آب بندی خطوط لوله یا یک شیر، مخزن فشار و یا مسدود کردن جریان سیال بطور موقت یا دائم مورد استفاده قرار می گیرند.
فلنج های کور بدلیل فشار موجود در سیستم باید از پیچ و مهره هایی استفاده کنند که توان تحمل و تنش مکانیکی بالایی را داشته باشند. فلنج های کور امکان دسترسی به خطوط لوله را به راحتی فراهم می کنند و به اپراتور اجازه می دهند که عملیات و اقدامات لازم را در قسمت انتهایی لوله انجام دهد. به همین دلیل است که، از آن ها به عنوان منهول برای مخازن تحت فشار استفاده می شود.
نیپوفلنج برای خطوط لوله و انشعاب در دمای 90 درجه استفاده می شود. و از ترکیب فلنج گردن جوشی با یک Nipolet ساخته می شود. نیپو فلنج یک قطعه یک تکه فولادی است نه دو قطعه مختلفی که به یکدیگر جوش داده شده اند. و از متریال مختلفی مانند فولاد کربن، فولاد ضدزنگ و … ساخته می شوند.
ولدو فلنج به لحاظ ظاهری و ساختاری شبیه به نیپو فلنج است. این مدل، از یک فلنج گردن جوش و یک اتصال دیگر که ولدوفلنج است ساخته می شود. ولدوفلنج هم مانند نیپو فلنج بصورت یک قطعه یک تکه ساخته می شود نه بصورت جوش دادن قطعات بصورت مجزا.
این مدل، از مدل های خاص انواع فلنج هستند. از فلنج های زانویی و چرخان برای استفاده در دمای 45درجه استفاده می شود.
فلنج های چرخان یا حلقه ای با نام مفصل گردنده نیز شناخته می شود. این مدل، ترازبندی سوراخ های پیچ و مهره برای چفت و جفت شدن بین دو سطح را تسهیل می کند. ویژگی این مدل برای شرایطی مانند خطوط لوله زیردریا یا آب های کم عمق و محیط های مشابه آن و خطوط لوله کشی با قطر زیاد کاربرد دارد و مفید است.
از این نوع قطعات برای خطوط انتقال نفت، گاز، مواد شیمیایی، هیدروکربن ها و سایر سیالات مورد نیاز برای پتروشیمی ها مناسب است. در خطوط لوله با قطر زیاد، با قرار دادن یک فلنج جوشی در یک طرف لوله و یک فلنج چرخان در طرف دیگر، تراز بندی سوراخ پیچ و مهره ها تسهیل می شود.
فلنج های گسترش دهنده با نام فلنج های انبساطی نیز شناخته می شود. و برای افزایش سوراخ لوله های دوار و نهایتا تا دو اندازه بیشتر می توان بهره برد. رایج ترین مواد و متریال برای ساخت این مدل، فولاد کربنی و فولاد زنگ نزن است.
فلنج های کاهنده یا (Reducing Flange)، یکی از انواع کاربردی فلنج های تبدیلی هستند. یکی از ویژگی های اصلی فلنج های کاهنده یا ردیوسر، نصب و جداسازی راحت آن ها است. و یکی از پرمصرف ترین قطعات در تجهیزات لوله کشی هستند. همچنین زمانی استفاده می شوند که دو قسمت خطوط لوله دارای قطر های مختلفی هستند.
فلنج های ردیوسر یا کاهنده از لحاظ مشخصات فنی، اندازه، و جنس با فلنج های انبساطی یکسان هستند. و شباهت زیادی با فلنج های کور دارند. و برای تبدیل قطر بزرگ به قطر کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین برای کاهش یک یا دو اندازه قطر لوله قابلیت استفاده دارد.
منبع : https://petro-artan.com/types-of-flanges-for-piping/
طراحی سایت و سئو توسط شرکت آیوا وب
